Strategische financiële verkenning ruimtelijke ambities
Inleiding
De gemeente Oss heeft grote ambities op het gebied van wonen en werken. We willen de komende 15 jaar 8.200 woningen bouwen en nieuwe bedrijventerreinen ontwikkelen. Deze ambities hebben consequenties voor de bereikbaarheid en infrastructuur van onze stad.
De woningbouw vindt zowel plaats in uitbreidingslocaties (buitengebied) als in onze bestaande binnenstad. Bij de binnenstedelijke transformaties (woningbouw binnen bestaande binnenstad) kunnen de ontwikkelingen niet altijd zonder gemeenschapsgeld gerealiseerd worden.
De Taskforce heeft opdracht gekregen om de investeringen voor de grote ruimtelijke opgaves zo goed mogelijk financieel in beeld te brengen. Daarnaast ligt er een opdracht om te zoeken naar financiële mogelijkheden en instrumenten om deze kosten te kunnen betalen. Dit voorstel is daarom ook een eerste strategische financiële verkenning van de ambities van de ruimtelijke opgaves. Het geeft inzicht en een kader voor de ambities op dit gebied.
We merken nadrukkelijk op dat het gaat om grove financiële doorrekeningen. We hebben deze gemaakt om te komen tot een strategische financiële koers en uitgangspunten voor de toekomst. Uiteraard werken we alle plannen verder uit en wordt de uitvoering ervan nog voorgelegd aan de gemeenteraad.
Samenvatting
De hoofdlijnen van dit hoofdstuk gaat over:
- Financiële effecten actief grondbeleid en ambities ruimtelijke opgaves
- Financiële betaalbaarheid (dekking) hiervan
Financiële effecten actief grondbeleid en ambities ruimtelijke opgaves
- Realisatie ambities woningbouw en bedrijventerreinen
Om de woningbouwambities voor wonen en werken te realiseren zetten we via een actief grondbeleid zowel in op inbreidingslocaties als uitbreidingslocaties. Bij een actief grondbeleid blijft de regie voor de ontwikkeling bij onze gemeente. We verwerven de gronden en voeren de grondexploitatie uit. We hebben hierbij meer inspraak in de kwaliteit van het programma en het bouwtempo. Om een actief grondbeleid te voeren is een actief aankoopbeleid nodig om strategische grondposities in bezit te krijgen. Voor de uitvoering van dit beleid is een reserve strategische aankopen uitbreidingslocaties nodig. We moeten namelijk op basis van de regelgeving bepaalde gronden af te waarderen naar agrarische waarden, zolang er nog geen concrete bestemming ligt. De afwaardering van gronden naar een lagere waarde zal vaak tijdelijk van aard zijn. aangezien gronden later ingebracht kunnen worden in een grondexploitatie tegen de aangekochte waarde (en het geld dus weer teruggestort kan worden in de reserve). Om de ambities op dit gebied waar te maken hebben we een “werkkapitaal” in deze reserve nodig van € 6,1 miljoen. We stellen daarom voor om extra geld te storten in de reserve strategische aankopen.
We zetten ook in om woningbouw in de bestaande stad te realiseren. Deze inbreidingslocaties kunnen verliesgevend zijn. Om deze opgave in deze gebieden te realiseren vormen we een reserve binnenstedelijke transformaties. Met de binnenstedelijke transformaties hebben we als doel de leefbaarheid wonen en werken te verbeteren en toekomst bestendig te maken. Bij deze binnenstedelijke transformaties zijn op dit moment bijvoorbeeld de Euterpelaan en de gebiedsontwikkeling Raadhuislaan Zuid in beeld. Deze plannen zijn nog allemaal onzeker. Voor deze plannen willen we een bedrag van € 10 miljoen reserveren.
- Aanpassingen in de infrastructuur van de stad
De woningbouwambities leggen een druk op de bestaande voorzieningen. Om de stad leefbaar, gezond en aantrekkelijk te houden is het noodzakelijk om te investeren in bovenwijkse voorzieningen en voorzieningen die leiden tot een verbetering van de fysieke kwaliteit leefomgeving. Dit onderscheid maken we om een deel van deze investeringskosten te kunnen verhalen met de nota kostenverhaal. Mede op basis van de robuustheidstoets zetten we bij de bovenwijkse voorzieningen in op fase 3 van de Noordelijke ontsluitingsweg, een ontsluitingsweg Oss West en het mobiliteitsplan in voorbereiding. Deze kosten ramen we in totaal op circa € 36 miljoen.
Bij de voorzieningen ter verbetering van de fysieke kwaliteit leefomgeving zetten we in op de plannen van Groen Blauw Natuur in voorbereiding, de vergroening van de Noordelijke ontsluitingsweg en plannen van de spoorzone. De gemeentelijke bijdrage voor deze plannen ramen we de komende 15 jaar op circa € 126 miljoen.
Financiële betaalbaarheid (dekking) actief grondbeleid en ambities ruimtelijke opgaves
In de reserve strategische aankopen uitbreidingslocaties is een bedrag van € 1 miljoen aanwezig. Het voorstel is om deze met een bedrag van € 5,1 miljoen aan te vullen om vervolgens met dit “werkkapitaal” een actief grondbeleid te kunnen uitvoeren. Deze ruimte is beschikbaar binnen de algemene bedrijfsreserve van het grondbedrijf.
Voor de realisatie van diverse inbreidingslocaties reserveren we € 10 miljoen. Dit bedrag storten we in reserve binnenstedelijke transformaties. Deze ruimte is beschikbaar binnen de algemene bedrijfsreserve van het grondbedrijf.
De investeringen op het gebied van de ruimtelijke opgaves zijn zeer omvangrijk. Het aandeel voor de gemeente Oss komt globaal uit op € 162 miljoen. Deze middelen zijn zeker niet zomaar direct voorhanden. Het voorstel is om de komende jaren te gaan sparen om deze ambities tot uitvoering te kunnen brengen. We stellen voor om de volgende dekkingsbronnen te gebruiken voor het sparen:
- Resultaten grondbedrijf: we kiezen ervoor om alle winsten die in de toekomst uit het grondbedrijf komen hiervoor te reserveren.
- Bijdrage bovenwijkse voorzieningen: een bovenwijkse voorziening is een voorziening waarvan meer dan één exploitatiegebied profijt heeft. Op basis van de nota kostenverhaal kunnen we een bijdrage vragen aan ontwikkelende partijen voor de aanleg van deze bovenwijkse voorzieningen. De ontwikkelende partij heeft in dit gebied profijt van de aanleg van deze bovenwijkse voorzieningen. De hoogte van de bijdrage is gebaseerd op de investeringen van de afgelopen jaren, de lopende investeringen en de nieuwe investeringen. Onder deze nieuwe investeringen hebben we de voorlopige investeringsbedragen van de bestuurlijke wensen/ambities opgenomen. Hiervan is de financiële dekking nog niet geheel geregeld. In de bijdrage berekening rekenen we deze –vanwege deze onzekerheid- voor 50 % in. De definitieve voorstellen op dit gebied leggen we uiteraard nog aan de gemeenteraad voor. Het gaat hierbij om fase 3 Noordelijke ontsluitingsweg, ontsluitingsweg Oss West en het nieuwe mobiliteitsplan.
- Bijdragen bovenwijkse netwerkvoorzieningen: een bovenwijkse netwerkvoorziening is een voorziening waarvan de gehele gemeente profijt van heeft. Op basis van de nota kostenverhaal kunnen we een bijdrage vragen aan ontwikkelende partijen voor de aanleg van deze bovenwijkse netwerk voorziening. De hoogte van de bijdrage is gebaseerd op de investeringen van de afgelopen jaren, de lopende investeringen en de nieuwe investeringen. Onder deze nieuwe investeringen hebben we de voorlopige investeringsbedragen van de bestuurlijke wensen/ambities opgenomen. Hiervan is de financiële dekking nog niet geheel geregeld. In de bijdrage berekening rekenen we deze –vanwege deze onzekerheid- voor 50 % in. De definitieve voorstellen op dit gebied leggen we uiteraard nog aan de gemeenteraad voor. Het gaat hierbij om het plan in voorbereiding van Groen Blauw Natuur, vergroening Noordelijke ontsluitingsweg en plannen spoorzone.
- Reserve mobiliteit met de bijbehorende structurele dekkingsmiddelen: de reserve mobiliteit wordt met ingang van het jaar 2023 primair ingezet voor de grote mobiliteitsopgaves, inclusief voor mogelijke plannen van de ontwikkeling van de spoorzone.
Onderstaand financieel overzicht geeft een globaal toekomstbeeld:
bedragen * € 1.000
Omschrijving | Raming kosten | Financiële dekkingsbronnen periode 2022-2030 | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Resul-taten grond-bedrijf | Bijdrage bovenwijkse voorzieningen | Bijdrage bovenwijkse netwerkvoorziening | Reserve mobiliteit | Totaal inkom-sten | Raming tekort | ||||||
Aandeel grond-bedrijf | Aandeel extern | Aandeel grond-bedrijf | Aandeel externe partijen | ||||||||
Strategische aankopen uitbreidingslocaties | |||||||||||
Reserve | 5.100 | 5.100 | 5.100 | 0 | |||||||
Ambities ruimtelijke opgaves | |||||||||||
1. Binnenstedelijke transformaties | 10.000 | 10.000 | 10.000 | 0 | |||||||
2. Bovenwijkse voorzieningen: | |||||||||||
2.1 Mobiliteitsplan in voorbereiding | 2.000 | 999 | 1.001 | 2.000 | 0 | ||||||
2.2 Ontsluitingsweg Oss Noord - fase 3 | 5.700 | 2.847 | 2.853 | 5.700 | 0 | ||||||
2.3 Ontsluitingsweg Oss West | 28.500 | 19.384 | 1.008 | 1.011 | 4.174 | 25.577 | 2.923 | ||||
36.200 | 19.384 | 4.854 | 4.865 | 4.174 | 33.277 | 2.923 | |||||
3. Verbetering fysieke kwaliteit leefomgeving: | |||||||||||
3.1 Groen/blauw natuur en vergroening noordelijke ontsluitingsweg | 1.300 | 632 | 668 | 1.300 | 0 | ||||||
3.2 Plannen spoorzone | 125.000 | 2.450 | 2.593 | 5.043 | 119.957 | ||||||
126.300 | 3.082 | 3.261 | 6.343 | 119.957 | |||||||
Totalen | 177.600 | 34.484 | 4.854 | 4.865 | 3.082 | 3.261 | 4.174 | 54.720 | 122.880 |
Raming kosten | Raming inkom-sten | Financiële dekkingsbronnen periode 2031-2037 | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Resultaten grond-bedrijf | Bijdrage bovenwijkse netwerkvoorziening | Reser-ve mobi-liteit | Inzet storting reserve mobiliteit voor afdekken kapitaal-lasten | Totaal raming inkom-sten | Raming tekort | ||||
Aandeel grond-bedrijf | Aandeel externe | ||||||||
3.2 Plannen spoorzone | 125.000 | 5.043 | 49.794 | 1.279 | 1.354 | 3.465 | 30.000 | 85.892 | 34.065 |
Raming investeringstekort:
- Ontsluitingsweg Oss West circa € 3 miljoen;
- Plannen spoorzone circa € 35 miljoen
Wanneer we dit omrekenen naar een structurele last vanaf het jaar 2025 komen we op een bedrag van circa € 750.000. Dit bedrag hebben we structureel in deze begroting opgenomen vanaf het jaar 2025.
Voor deze programmabegroting 2022 betekent dit concreet:
Op basis van het najaarsbericht verwachten we dat de algemene bedrijfsreserve van het grondbedrijf groeit naar € 23,9 miljoen per 1-1-2022. Het minimale niveau begroten we op basis van risicoschatting op ruim € 5,4 miljoen. Dit betekent dat de beschikbare, incidentele ruimte in 2022 € 18,5 miljoen bedraagt (waarvan we € 0,3 miljoen reserveren voor stortingen in de reserves). We stellen voor om deze gelden in te zetten voor:
- Reserve strategische aankopen uitbreidingslocaties: € 5,1 miljoen;
- Reserve voor binnenstedelijke transformaties: € 10 miljoen;
- Reserve bovenwijkse voorzieningen (infrastructurele ontwikkelingen): € 3,1 miljoen.
Raming van een bedrag van € 750.000 jaarlijks vanaf het jaar 2025.
Belangrijke kanttekeningen
We benadrukken dat we alle voorstellen te zijner tijd met een dekkingsvoorstel aan de gemeenteraad voorleggen. Deze plannen leggen we uiteraard alleen voor op het moment dat er zekerheid bestaat over de financiële dekkingskant. Andere belangrijke kanttekeningen zijn:
- We rekenen met toekomstige winsten en afdrachten. Deze zijn nog niet gerealiseerd. Als er een dip komt in de woningbouw heeft dit consequenties voor de winsten van het grondbedrijf. Vandaar dat we deze doorrekening periodiek actualiseren;
- Het zijn eerste grove berekeningen van de ambities. Bij de verdere uitwerkingen komt er meer duidelijkheid over de cijfers. Dit kan leiden dat de kosten naar beneden of naar boven worden bijgesteld;
- Als uitgangspositie hebben we genomen dat het Rijk en provincie Noord-Brabant een hele grote bijdrage gaan verrichten om de ambities van de spoorzone (verdiept spoor) te realiseren (95%). Als deze partijen niet de gewenste bijdrage leveren voor onze gewenste ambities dan zullen deze worden bijgesteld.
- Voor de grondexploitatie Oss West is een eerste grove berekening gemaakt. Een wijziging in het plan en/of programma kan een grote financiële impact hebben. Deze leggen we uiteraard altijd aan de gemeenteraad voor;
- De beheer- en onderhoudskosten van de plannen zijn nog niet meegenomen en worden bij uitwerking van de plannen uiteraard wel vertaald naar de programmabegroting.
Aanvullende toelichtingen
Binnenstedelijke transformaties
Binnenstedelijke transformaties hebben als doel om de leefbaarheid wonen-werken te verbeteren en toekomstbestendig te maken. Hierbij houden we onder andere rekening met woningbouwambities, energietransitie, bereikbaarheid, klimaatadaptatie en bestuurlijke ambities voor specifieke gebiedsontwikkelingen. De binnenstedelijke transformaties gaan gepaard met hoge investeringskosten en lange doorlooptijden. Een deel van de kosten zijn op termijn door de ontwikkeling terug te verdienen en een deel zijn onrendabele toppen. Bij het terugverdienen kijken we onder andere naar de mogelijkheden van meer woningbouw, kostenverhaal, samenwerking met private partijen. Om de onrendabele toppen af te dekken hebben we een aanvullend investeringsbudget nodig. Bij het afdekken van deze onrendabele toppen onderzoeken we ook de mogelijkheden van bijdrage/fondsen van onder andere provincie, Rijksoverheid en Europa. Bij deze verzoeken is in beginsel een gemeentelijke bijdrage (cofinanciering) nodig om de onrendabele top mee af te dekken.
Op basis van de huidige inzichten is de verwachting dat voor de komende 10 jaar (2022-2031) voor onder andere de projecten Euterpelaan en de gebiedsontwikkeling Raadhuislaan Zuid een bedrag benodigd is tussen de € 8 en € 12 miljoen. Voor de gebiedsontwikkeling Raadhuislaan is nog geen financiële verkenning gemaakt. Deze maken we in het najaar 2021. Deze is budgettair neutraal opgenomen. We benadrukken dat dit een eerste grove raming is en de bedragen in deze fase niet worden toebedeeld aan een bepaald project. Uitgangspunt is om per gebiedstransformatie een sluitende businesscase/grondexploitatie op te stellen. We zetten er op in dat we de kosten zoveel mogelijk drukken en de opbrengsten optimaliseren, we houden hierbij rekening met de bestuurlijke ambities.
Bovenwijkse voorzieningen
Bovenwijkse voorzieningen zijn voorzieningen op het gebied van de infrastructuur waar meerdere gebieden profijt van hebben. Onder deze bovenwijkse voorzieningen hebben we de ambities van het “mobiliteitsplan 2022 in voorbereiding”, een ontsluitingsweg Oss West en fase 3 van de ontsluitingsweg Oss Noord opgenomen.
Mobiliteitsplan in voorbereiding
Het voornemen is om in het jaar 2022 een mobiliteitsplan op te leveren. Op basis van de eerste schetsen wordt in dit concept geïnvesteerd in snelle, comfortabele en veilige fietsroutes binnen het stedelijke gebied en vanuit de stad naar de omliggende kernen. Daarnaast gaan we hierbij in op het autostructuur netwerk. Op basis van dit mobiliteitsplan stellen we een uitvoeringsagenda op. Voorlopig reserveren we voor de periode 2022-2031 een investeringsbedrag van € 2 miljoen. Het plan wordt met een uitvoeringsagenda nog aan de gemeenteraad voorgelegd.
Ontsluitingsweg Oss West
De ambities op het gebied van wonen en werken hebben consequenties voor de bereikbaarheid en infrastructuur van onze stad. Om de effecten van de woningbouwambities op het wegennet te beoordelen is een robuustheidtoets (Goudappel, juni 2021) uitgevoerd. Dit laat een toename van het verkeer zien wat mogelijk tot knelpunten in de verkeersafwikkeling (file) zal leiden. Dit betekent dat opwaardering van het bestaande wegennet of uitbreiding van de infrastructuur nodig is om de woningbouwontwikkeling aan de westzijde van de stad mogelijk te maken. In een vervolgstudie wordt onderzocht wat de beste oplossing is voor de stad (ontsluitingsweg Oss West). De kosten voor de aanleg van een ontsluitingsweg Oss West is op basis van kengetallen grof geraamd op circa € 28,5 miljoen. Dit bedrag is exclusief de kosten voor een ongelijkvloerse kruising met het spoor. Deze is vooralsnog onderdeel van de ambities spoorzone Oss. Deze is opgenomen bij de verbetering fysieke kwaliteit leefomgeving.
Ontsluitingsweg Oss-Noord fase 3
Voor de ontsluitingsweg Oss-Noord (fase 1 en fase 2) zijn al financiën beschikbaar. De besluitvorming over fase 3 van de noordelijke ontsluitingsweg (tussen de Kennedybaan en de Gewandeweg) is gekoppeld aan de ontsluiting van de woningbouwontwikkelingen in het westen en noorden van Oss. De toename van verkeersdruk en mogelijke knelpunten op ons wegennet als gevolg van deze woningbouwontwikkelingen worden momenteel in beeld gebracht. Op basis hiervan bepalen we welke hoofdwegenstructuur gewenst is voor een toekomstbestendige regionale en lokale bereikbaarheid. Dit bepaalt mede of en hoe we de derde fase van de noordelijke ontsluitingsweg uitvoeren. De kosten voor de aanleg van deze fase hebben we voorlopig geraamd op circa € 5,7 miljoen.
Verbetering fysieke kwaliteit leefomgeving
Het gaat hierbij om investeringen die een verbetering opleveren van de kwaliteit van de leefomgeving. Hieronder verstaan we de investeringen op het gebied van landschappelijke waarden, natuur en netwerkvoorzieningen. Netwerkvoorzieningen betreffen de voorzieningen op het gebied van de infrastructuur waarvan de gehele gemeente profijt van heeft. We hebben op dit gebied een drietal strategische ambities waarvoor we geld willen reserveren. Het gaat hierbij om de ambities van Groen Blauw Natuur, vergroening Noordelijke ontsluitingsweg en de ambities van de spoorzone Oss (verkenning spoorzone). We benadrukken dat deze plannen nog allemaal opgesteld moeten worden.
Nog op te stellen Groen Blauw Natuur plan en vergroening Noordelijke Randweg
Het Groen Blauw Natuur plan wordt voorbereid. Het gaat hierbij om projecten op het gebied van uitbreiding natuur en verbetering biodiversiteit. De vergroening van de Noordelijke ontsluitingsweg is geen specifiek project binnen het Groen Blauw Natuur plan. De vergroening van de Noordelijke ontsluitingsweg zal in samenhang met het voorgenomen project “stadsrand en stad” worden opgesteld. Projecten op dit gebied werden in het verleden betaald uit de reserve groenfonds landelijk gebied. Deze reserve werd onder andere gevoed vanuit een bijdrage van € 5 per m2 voor uitbreidingslocaties woningbouw. Deze bijdrage komt te vervallen. De bijdrage voor de verbetering fysieke kwaliteit leefomgeving komt hiervoor in de plaats. We schatten in dat de reserve landelijke groenfonds voor de periode tot en met 2031 aangevuld moet worden met circa € 1,3 miljoen. De reserve landelijke groenfonds heeft dan € 1,8 miljoen te besteden aan het Groen Blauw Natuur plan voor de periode 2022-2031 en de vergroening van de Noordelijke ontsluitingsweg. Deze plannen leggen we nog aan de gemeenteraad voor.
Ambities spoorzone
Voor de ambities van de spoorzone verkennen we twee oplossingsrichtingen:
- Verdiept spoor;
- Interwijkverbinding Ravenstein.
De ambitie van het verdiept spoor is bij de berekeningen als uitgangspositie genomen.
Movares heeft de interwijkverbinding Ravenstein op € 7 miljoen geraamd. De interwijkverbinding Ravenstein is een voorwaarde om de woningbouw ambities daar te kunnen realiseren. De kosten van deze investering zijn aan de grondexploitatie Ravenstein Stationskwartier toegerekend. Uit een actuele doorrekening komt naar voren dat de grondexploitatie Ravenstein Stationskwartier deze kosten kan dragen. De grondexploitatie komt dan nagenoeg neutraal uit.
Voor het verdiept spoor gaan we vooralsnog uit van een eigen gemeentelijke bijdrage van € 125 miljoen. Dit bedrag is gebaseerd op de eerste hele grove cijfers van het adviseurs-/ingenieursbureau Movares. Bij deze opzet is uitgegaan dat het Rijk en provincie Noord-Brabant nog een veel groter deel van de kosten voor hun rekening zullen nemen. In deze opzet zijn we ervan uitgegaan dat het Rijk en de provincie 95% van de kosten voor haar rekening neemt. Movares raamt de kosten voor het verdiept spoor van de gemeente Oss grof op € 2,5 miljard.
Het vergt een hele grote (financiële) inspanning en lobby-traject om deze ambities te kunnen realiseren. Met deze reserve willen we een aanvang maken om gelden vrij te maken om deze ambities te kunnen realiseren. Het traject wat hiermee wordt ingezet is een traject van een lange adem.
Nota kostenverhaal
De taskforce heeft opdracht gekregen om te zoeken naar mogelijke dekkingsmiddelen om de kosten van de ambities ruimtelijke opgaves mee te betalen. Eén van deze dekkingsbronnen is het optimaal gebruik maken van het verhalen van kosten. De kosten die de gemeente maakt om ontwikkelingen van woningbouw, bedrijvigheid, kantoren, winkel-, sport- en schoolvoorzieningen, natuur- en recreatieve voorzieningen te realiseren worden deels bij degene die profijt heeft van de voorzieningen “in rekening gebracht”. Dit in rekening brengen van deze kosten heet het verhalen van de kosten ofwel kostenverhaal.
De nota kostenverhaal gaat in op bestaande verhaalsmogelijkheden en beschrijft de nieuwe verhaalsmogelijkheid voor bovenwijkse voorzieningen (bijdrage bovenwijkse voorzieningen) en voor verbetering fysieke kwaliteit leefomgeving (bijdrage bovenwijkse netwerkvoorziening). Deze kostenverhaal geldt dan overigens ook voor onze eigen grondexploitaties. Vanuit deze exploitaties moeten we dan ook een bijdrage doen voor bovenwijkse voorzieningen en voor bovenwijkse netwerkvoorzieningen.
De nota kostenverhaal leggen we apart aan de gemeenteraad voor.
Financiële dekking
De financiële dekking van de ambities ruimtelijke opgaves is opgebouwd uit 5 bronnen, te weten:
- Bijdrage kostenverhaal;
- Resultaten grondbedrijf;
- Reserve mobiliteit met de structurele voeding;
- Bijdrage Rijk/provincie/subsidie mogelijkheden;
- (toekomstige) offerte Programmabegroting.
Deze lichten we hieronder verder toe.
Bijdrage kostenverhaal
De invoering van de bijdrage kostenverhaal voor de bovenwijkse voorzieningen levert een bedrag van circa € 9,7 miljoen op voor de periode 2022-2030. Dit bedrag zetten we in om de ambities van de bovenwijkse voorzieningen voor een deel te betalen. De invoering van de bijdrage bovenwijkse netwerkvoorzieningen levert een bedrag van circa € 6,3 miljoen op voor de periode 2022-2030. Dit bedrag zetten we in om de ambities van de verbetering fysieke kwaliteit leefomgeving voor een deel te betalen.
Resultaten grondbedrijf
- Vrijval Algemene BedrijfsReserve (ABR) grondbedrijf
De winsten en verliezen van de grondexploitaties worden verrekend met de ABR van het grondbedrijf. Met deze ABR worden de risico’s van het grondbedrijf afgedekt. Het risicobedrag berekenen we met behulp van de methode Monte Carlo analyse. Met deze analyse dekken we risico’s die binnen een project kunnen optreden af. De vrijval ABR is het verschil tussen het aanwezige bedrag in de ABR en het berekende risicobedrag. Dit bedrag kunnen we inzetten.
Het voorstel is om de vrijval ABR eerst in te zetten voor de reserve strategische aankopen uitbreidingslocaties. Deze reserve is noodzakelijk om een actief grondbeleid te kunnen uitvoeren zodat de gemeente zelf de regie heeft bij de ontwikkeling van woningbouw en industriegronden. Vervolgens is het voorstel om de vrijval van de ABR te bestemmen voor de ambities ruimtelijke opgaves. Hierbij merken we op dat de relatie met ambities binnenstedelijke transformaties het sterkst is. De binnenstedelijke transformaties hebben ook tot doel om de woningbouwambities mede te realiseren. Hierbij is sprake van het zogenaamde zuur afdekken met het zoet. Het zuur van de binnenstedelijke transformaties afdekken met het zoet van de woningbouwlocaties in de uitleggebieden. Het restant van de vrijval ABR zetten we in om de overige ambities van de ruimtelijke opgaves af te dekken.
- Prognose resultaten toekomstige grondexploitaties
In de berekeningen van de resultaten van het grondbedrijf hebben we ook de prognose resultaten van de zogenaamde “toekomstige” grondexploitaties opgenomen. Deze plannen moeten nog uitgewerkt worden en de bijbehorende grondexploitaties moeten nog door de gemeenteraad worden vastgesteld. Voor een aantal toekomstige grondexploitaties hebben we eerste prognoses berekend omdat zij een grote financiële impact hebben. Bij Oss West rekenen we op basis van de eerste berekeningen op een bedrag van circa € 61 miljoen. Deze winst is voor de periode 2031 tot en met 2037 ingerekend.
Reserve mobiliteit
In deze reserve storten we jaarlijks een bedrag van € 250.000 vanuit de reguliere begroting en een bedrag van € 245.000 vanuit het parkeerbedrijf. Deze middelen zetten we in voor het meerjarig investeringsprogramma mobiliteit. We willen de reserve mobiliteit volledig inzetten om de grote mobiliteitsopgaves te betalen. Het voorstel is daarom deze gelden toe te voegen aan de reserve bovenwijkse voorzieningen en de reserve verbetering fysieke kwaliteit leefomgeving. In deze reserves zijn de grote mobiliteitsopgaves ondergebracht.
Bijdrage Rijk/provincie/subsidie mogelijkheden
We onderzoeken de mogelijkheden die er zijn om een bijdrage van het Rijk en provincie te krijgen. De lobby op deze onderdelen is –mede gezien de grote bedragen- van groot belang.
(Toekomstige) Offerte Programmabegroting
De eerste financiële doorrekening leidt nog tot tekorten. Op grote lijnen zien we tekorten bij de ambities van een ontsluitingsweg Oss West (circa € 3 miljoen) en bij de plannen van de spoorzone (een bedrag van circa € 35 miljoen). Om te sparen voor de ontwikkeling van de spoorzone is een bedrag nodig van € 750.000. We nemen dit bedrag op in deze programmabegroting 2022-2025 (jaarschijf 2025).
De uitvoering van de ambities leidt ook tot een toename van de beheer- en onderhoudskosten. De verwachting is dat het beheer- en onderhoud van de ambities op het gebied van de binnenstedelijke transformaties en de ambities van de bovenwijkse voorzieningen kunnen worden afgedekt door de toename van de OZB-inkomsten in deze gebieden. Het uitgangspunt is namelijk om de toename van de beheer- en onderhoudskosten van het areaal in de openbare ruimte af te dekken uit de extra OZB inkomsten die deze plannen opleveren.
Andere beheer- en onderhoudskosten gekoppeld aan diverse ambities kunnen wel leiden tot extra kosten, die bij de uitwerking van de plannen opgenomen moeten worden.